Sneller zelfstandig na een knie- of heupoperatie
Gepubliceerd op: 23 juni 2023Het proces rondom een knie of heupoperatie is sinds enige tijd anders georganiseerd. De patiënt wordt voorafgaand aan de operatie gescreend. Op basis van die gegevens maken we een geplande ondersteuning op maat”, vertelt Francis Bongers, coördinator Transferbureau Zorg. “Anders gezegd; op basis van deze screening bekijken we al voor de operatie welke ondersteuning de patiënt nodig heeft om zo snel mogelijk weer op de been te zijn”, vult Mayke Zwiers, wijkverpleegkundige bij Sensire namens de ketenpartners, aan.
“Mensen die voorafgaand aan een knie- of heupoperatie zelfredzaam zijn, vinden het prettig om ook daarna zelf de regie te behouden”
“In de regio werken we samen met de ketenpartners, waarmee we afspraken hebben gemaakt voor deze groep patiënten.” Voorheen werden mensen opgenomen, geopereerd en pas dan gescreend. Patiënten die thuis revalideerden, kregen standaard twee keer per dag wijkverpleegkundige zorg. Deze zorg werd pas na de operatie aangevraagd. “Met de nieuwe werkwijze zijn zowel de patiënt als de zorgverleners van het ziekenhuis én de wijkverpleging tijdig voorbereid. Als thuis revalideren niet mogelijk lijkt, kan zo nodig eerder een revalidatieplek in een verpleeghuis worden aangevraagd. Met deze aanpak creëren we een goede doorstroom vanuit het ziekenhuis naar huis of verpleeghuis. Door proactief te werken, kunnen we de juiste zorg op de juiste plek plannen”, zeggen Francis en Mayke.
Preoperatief spreekuur
Hoe werkt het in de praktijk? Via een verwijzing van de huisarts kunnen mensen terecht bij de orthopedisch chirurg. Die beoordeelt of de patiënt gebaat is bij een operatie. Vervolgens wordt een afspraak gemaakt voor het preoperatief spreekuur. “Tijdens dat spreekuur wordt de patiënt gescreend op zijn of haar mogelijkheden en brengen we iemands thuissituatie en conditie in kaart. Zo kijken we of een patiënt slecht ziet (visusklachten heeft), al wijkverpleging heeft, ouder is dan 65+ en alleen woont. En of iemand samenwoont met een zieke partner of geen mantelzorg heeft ”, legt Francis uit. “Ook of iemand loophulpmiddelen nodig heeft vanwege een andere aandoening dan knie-of heupklachten, bijvoorbeeld als iemand halfzijdig verlamd is als gevolg van een hersenbloeding (CVA). In een aantal gevallen volgt een verwijzing naar een geriatrisch spreekuur voor advies om wel of niet te opereren.”
Wijkverpleegkundig consult
Na de ziekenhuisscreening volgt er een wijkverpleegkundig consult bij de patiënt thuis. Daar neemt de wijkverpleegkundige de screening nog eens samen met de patiënt door. “We hebben een open gesprek om te achterhalen wat nodig is na de operatie en kijken hoe patiënten de zorg in hun thuissituatie het beste kunnen organiseren. Eigen regie is steeds het uitgangspunt”, zegt Mayke. “We bespreken of een patiënt met mantelzorg ondersteund kan worden en welke hulpmiddelen kunnen worden ingezet, zodat mensen deze kunnen huren of aanschaffen. Met de hulpmiddelen kunnen ze dan thuis voorafgaand aan de operatie oefenen zo vaak ze willen. Dat is een heel ander uitgangpunt dan wanneer je na een operatie met pijn nog moet gaan leren om met krukken te lopen. Deze proactieve aanpak geeft goede resultaten. Mensen zijn daardoor veel handiger en mobieler.” Ook is er digitale ondersteuning. De inzet van fysieke zorg in de vorm van wijkverpleegkundige zorg is niet langer standaard noodzakelijk, maar pas als het echt nodig blijkt.
Nazorg voorkomen
“In gesprek met patiënten gaat het steeds over hoe we nazorg kunnen voorkomen. De nadruk ligt steeds op wat iemand nodig heeft en wat iemand zelf kan doen. We merken dat mensen daar vaak zelf al over nadenken en het prettig vinden dat we samen kijken hoe we hen zo snel mogelijk weer op de been kunnen krijgen”, zeggen coördinator Francis en wijkverpleegkundige Mayke. Denk daarbij aan praktische zaken zoals het regelen of invriezen van maaltijden of de aanschaf van een douchestoeltje. “Het screenen en het bespreken van iemands mogelijkheden draagt bij aan eigen regie van de patiënt. Daar komt bij dat er inmiddels andere inzichten zijn over de behandeling na een operatie. We merken dat mensen mobieler zijn nu ze niet meer stil hoeven te zitten. Op basis van onderzoek blijkt bovendien dat het aantrekken van elastische kousen geen meerwaarde heeft. En er wordt gebruik gemaakt van pleisters die minder vaak vervangen hoeven te worden. Al met al betekent dat minder inzet van zorg nodig is.”
“We kijken wat iemand nodig heeft om zo
snel mogelijk weer op de been te zijn.”
Ketenzorg in de regio
De zelfredzaamheid van de patiënt wordt vergroot dankzij de inzet van hulpmiddelen in de thuissituatie. Patiënten kunnen daardoor meer eigen regie voeren over hun zorgproces. De wijkverpleging neemt alleen zorg over in de thuissituatie als dat noodzakelijk is. De werkwijze is transmuraal ontwikkeld met verpleging-, verzorging- en thuiszorgketenpartners in de Achterhoek en de Liemers: Azora, Careaz, Buurtzorg, De Gouden Leeuw Groep, Markenheem, Sensire, STMG, Groot Gelre en Attent. Alle organisaties conformeren zich aan een uniforme werkwijze in het preoperatief organiseren van een wijkverpleegkundig consult. De afgelopen vijf jaar werden de positieve ervaringen in Oost-Achterhoek gedeeld met andere ziekenhuizen in de regio. Inmiddels werken de ziekenhuizen van Arnhem, Deventer, Winterswijk, Zutphen en ook ons ziekenhuis op deze basis.
Laatst bijgewerkt op: 23 juni 2023
