Totale heupprothese
Nieuwe heup
Gepubliceerd op: 03 februari 2022
Het plaatsen van een heupprothese (een 'nieuwe' heup) is een effectieve behandeling voor mensen met een versleten heup. Doordat het kraakbeen in de heup slijt, bewegen de botten in het heupgewricht direct langs elkaar. Dit veroorzaakt veel pijn, vooral bij lopen, traplopen en staan. Naarmate de slijtage (artrose) erger wordt, nemen de pijnklachten toe en ontstaat er ook in rust pijn.
Ook voor patiënten met een heupfractuur wordt er in sommige gevallen gekozen voor een heupprothese.
Heupprothese
Een totale heupprothese is een kunstgewricht dat de kop en de kom van de heup vervangt. Het bestaat uit twee delen. Het eerste deel is een metalen pen, met een kogelvormig uiteinde. Dit deel komt op de plaats van de versleten heupkop. De heupkom wordt vervangen door een kunststofdeel dat precies om de metalen kop past.
Bij normaal gebruik, kan een heupprothese ongeveer 15 tot 20 jaar meegaan. Daarna is het vaak nog mogelijk om de prothese te vervangen.
Alternatieve behandelingen
Bij lichte slijtage aan de heup is een operatie vaak niet nodig. Meestal is effectieve behandeling door de fysiotherapeut mogelijk. De patiënt mag de heup dan zo weinig mogelijk belasten en krijgt oefeningen om de heup soepel te houden. Veel lopen of traplopen is dan niet verstandig. Fietsen is juist wel goed.
De operatie
Als de slijtage aan de heup steeds erger wordt, is een operatie vaak de enige oplossing. Het vervangen van het heupgewricht door een heupprothese is een veelvoorkomende operatie. Mensen met een versleten heup hebben hier baat bij. De pijn vermindert sterk of verdwijnt helemaal. Lopen zal een stuk makkelijker gaan en het been is beter te bewegen.
Tijdens een operatie van het heupgewricht vervangt de orthopedisch chirurg het aangetaste gewricht door een kunstgewricht (een prothese). Om bij het heupgewricht te kunnen komen maakt hij een snee aan de zijkant van het bovenbeen. Vervolgens maakt de orthopedisch chirurg het gewrichtskapsel open om de heupkop uit de kom te kunnen halen. Wanneer dat gebeurd is, wordt de kop verwijderd en de kom schoongemaakt.
De orthopedisch chirurg plaatst de nieuwe heup in het gewricht. In het dijbeen wordt een metalen pin gebracht met daarop een kop. Deze kop past precies in de nieuwe heupkom. De prothese wordt, net als het oude gewricht, op de plaats gehouden door de gewrichtsbanden. Als de kop in de kom is gezet, worden de gewrichtsbanden, de spieren en de huid weer op hun oorspronkelijke plaats gelegd en gehecht.
Type heupprotheses
Er zijn twee typen heupprotheses. Deze verschillen in de manier waarop ze worden vastgemaakt aan het bot. Het is onder andere afhankelijk van de leeftijd en de conditie van de patiënt, welk type prothese het meest geschikt is.
Gecementeerde prothese
Bij een gecementeerde prothese wordt de prothese met botcement in het bot verankerd. Een voordeel van deze prothese is dat de heup na de operatie meteen volledig kan worden belast.
Ongecementeerde prothese
Bij een ongecementeerde prothese maakt de chirurg gebruik van een ingroeiprothese. Deze prothese is gemaakt van titanium en kunststof. Titanium heeft de eigenschap dat het stevig in bot kan vastgroeien. Een ingroeiprothese zit door de pasvorm wel meteen klem, maar het bot zal hier nog op vastgroeien.
Mogelijke complicaties
Heupluxatie
In de eerste weken na de plaatsing van de heupprothese is er een verhoogde kans op een heupluxatie (uit de kom schieten van het bovenbeen). Tijdens de operatie beoordeelt de chirurg of de heupkop met de juiste spanning in de kom staat, om de kans dat de heup uit de kom raakt te verkleinen. Als de heup door een onverwachte beweging of een val uit de kom schiet, moet de heup in het ziekenhuis weer in de kom gezet worden. Daarna mag het been weinig belast worden, om de uitgerekte spieren en het gewrichtskapsel weer te laten genezen. Soms is het nodig om een brace te dragen.
Beenlengteverschil
Soms komt het voor dat na de heupoperatie het gevoel bestaat van een beenlengteverschil. Na de revalidatieperiode en de behandeling door de fysiotherapeut verdwijnt dit gevoel meestal. Een enkele keer is er een blijvend beenlengteverschil. Dit verschil is doorgaans niet groter dan één of twee centimeter, wat ook vaak voorkomt bij mensen die niet geopereerd zijn. Als u last heeft van het verschil in beenlengte, kunt u een ‘inlay' in de schoen doen, of een hakverhoging aan de schoen laten maken. Bij een verschil van meer dan drie centimeter, is het mogelijk dat uw ziektekostenverzekeraar de kosten van schoenaanpassing vergoedt, afhankelijk van uw polis.
Bloeduitstorting en vochtophoping
Bij de meeste patiënten ontstaat er een bloeduitstorting rondom de wond. Het been kan na enkele dagen ook dikker worden door vochtophoping. Overdag dragen patiënten een elastische kous om vochtophoping zoveel mogelijk te voorkomen. Na ongeveer zes weken ziet het been er meestal weer slank uit.
Trombose en embolie
Omdat na een heupoperatie het been niet veel gebruikt wordt, en patiënten veel zitten en/of liggen, is er een verhoogde kans op trombose of embolie. Om dit te voorkomen krijgt u dagelijks tot 35 dagen na de operatie een bloedverdunnend tabletje of in sommige gevallen een kleine injectie met bloedverdunnende middelen.
Doorliggen (decubitus)
Doorliggen veroorzaakt decubitus, een beschadiging van de huid of het onderliggende weefsel, die vooral ontstaat bij patiënten die veel liggen. Door voortdurende druk op de huid en het schuiven in bed ontstaan wonden. Om doorligwonden te voorkomen dient u voldoende en gevarieerd te eten en regelmatig oefeningen te doen in bed.
Ontsteking of infectie in uw lichaam
Na de operatie of zelfs jaren later kan er een ontsteking ontstaan bij het kunstgewricht. Als de heup warm aanvoelt of rood wordt, of wanneer er vocht uit de wond lekt, dient u contact op te nemen met de polikliniek Orthopedie. Een infectie is een vervelende complicatie en kan in enkele gevallen leiden tot loslating van de prothese. De heupprothese moet dan worden verwijderd. Indien mogelijk wordt na twee tot zes weken een nieuwe prothese geplaatst.
Meer informatie
- In het Slingeland Ziekenhuis is het behandelprogramma 'Fast Track' ingevoerd voor de behandeling van de totale heupprothese. De patiënt kan dan meestal al de dag na de operatie naar huis.
- De websie Ziekenhuischeck.nl geeft de kwaliteit en behandelresultaten voor heupslijtage weer van het Slingeland Ziekenhuis. Tevens kunt u de resultaten vergelijken met andere ziekenhuizen.
- De patiëntfolder Totale heupprothese
Laatst bijgewerkt op: 07 juni 2022
