Knieprothese

Vervanging van het kniegewricht

Gepubliceerd op: 03 februari 2022

Het aanbrengen van een knieprothese is een effectieve behandeling voor mensen die een versleten knie hebben. Doordat het kraakbeen in de knie slijt (artrose), bewegen de botten in het kniegewricht direct tegen elkaar. Dit veroorzaakt veel pijn, vooral bij lopen, traplopen en staan. Daarnaast zit er vaak vocht in de knie en is de knie stijf.

Als de slijtage aan de knie steeds erger wordt en de klachten toenemen, is een operatie vaak de enige oplossing.

Het kniegewricht wordt vervangen door een prothese (kunstgewricht). Het vervangen van (een deel van) het kniegewricht door een knieprothese is een veelvoorkomende operatie. De pijn zal sterk verminderen of helemaal verdwijnen. Lopen zal een stuk makkelijker gaan en de knie is gemakkelijker te bewegen.

Bij sommige patiënten is de knieschijf ook deels versleten. Dan wordt soms ook de achterkant van de knieschijf vervangen door een prothese. En bij patienten die alleen slijtage van de knieschijf is een zogenaamde patellofemorale prothese (knieschijfprothese) een optie.

Hemiprothese: halve knieprothese

Bij veel patiënten met artrose zit de slijtage vooral aan de binnenkant van de knie en is het kraakbeen aan de buitenkant van de knie nog goed. Het is dan mogelijk om een halve knieprothese (hemiprothese) te plaatsen. (Zie filmpje).

Voordelen van een hemiprothese zijn dat er meer weefsel behouden kan blijven en dat de revalidatie korter duurt. Een voorwaarde voor het plaatsen van een halve knieprothese is een intacte voorste kruisband en geen slijtage aan de buitenzijde van de knie.

De knieprothese

Een knieprothese bestaat uit twee metalen delen. Een deel wordt aan het dijbeen (bovenbeen) vastgemaakt en een deel aan het scheenbeen (onderbeen). Tussen de twee delen zit een kunststof schijf die er voor zorgt dat het gewricht soepel kan buigen en strekken.

Röntgenfoto met knieprothese in voor- en zij-aanzicht

Alternatieve behandelingen

Bij lichte slijtage aan de knie kunnen pijnstilling en fysiotherapie effectief zijn. De patiënt mag de knie dan minder belasten en krijgt oefeningen om de beenspieren te versterken. Ook pijnstilling door tabletten (paracetamol, middelen als diclofenac etc.) of een corticosteroiden infiltratie (injectie) in de knie behoren tot de mogelijkheden. Als de slijtage erger wordt en de klachten toe nemen, kan voor een operatie gekozen worden.

De operatie

De operatie om een knieprothese te plaatsen duurt ongeveer anderhalf uur. Tijdens en na de operatie wordt via een infuus antibiotica toegediend om infecties te voorkomen.

De knie wordt aan de voorkant opengemaakt met een spiersparende huidsnede. De beschadiging van spieren blijft zo beperkt, waardoor de revalidatie sneller gaat. De orthopedisch chirurg verwijdert de beschadigde delen van het dijbeen en scheenbeen. Daarna worden de botten passend gemaakt op de vorm van de prothese.

De prothese wordt in het dijbeen en het scheenbeen vastgemaakt met botcement. Door dit cement zit de prothese direct goed vast. Bij sommige patiënten is de knieschijf ook deels versleten. Dan wordt ook de achterkant van de knieschijf vervangen door een prothese.

Na afloop wordt de wond gehecht met een draad die onder de huid ligt, alleen de knoopjes zijn aan de buitenkant zichtbaar en vallen na 2-3 weken van de huid.

Mogelijke complicaties

Bloeduitstorting en vochtophoping

Bij de meeste patiënten ontstaat een bloeduitstorting in het operatiegebied. Het been kan na enkele dagen ook dikker worden door vochtophoping. Overdag moeten patiënten een elastisch kous dragen om vochtophoping zoveel mogelijk te beperken.

Trombose en embolie

Omdat na een knieoperatie het been minder gebruikt wordt, en patiënten meer zitten en/of liggen, is er een verhoogde kans op trombose of embolie. Om dit te voorkomen krijgt u dagelijks tot 2 weken na de operatie tabletten met bloedverdunnende middelen.

Doorliggen (decubitus)

Doorliggen veroorzaakt een beschadiging van de huid of het onderliggende weefsel, wat vooral ontstaat bij patiënten die veel liggen. Het ontstaat door voortdurende druk op de huid en door schuiven in bed. Om dit te voorkomen dient u voldoende en gevarieerd te eten en oefeningen te doen in bed, maar vooral snel uit bed te komen

Ontsteking of infectie in uw lichaam

Tijdens en na de operatie krijgt u antibiotica via een infuus. Na de operatie of zelfs jaren later kan er een ontsteking ontstaan in de knie. Als de knie warm aanvoelt of rood wordt, of wanneer er vocht uit de wond lekt, dient u contact op te nemen met de polikliniek Orthopedie. Een infectie is een vervelende complicatie en kan in enkele gevallen leiden tot loslating van de knieprothese. De knieprothese moet dan worden verwijderd en na ongeveer zes weken, indien mogelijk, worden vervangen door een nieuwe prothese. Ook bij infecties in andere delen van het lichaam, is het belangrijk tijdig te starten met antibiotica, om een infectie van de prothese te voorkomen.

Loslating prothese

Op de lange duur, tussen de vijftien en twintig jaar, kan een knieprothese los gaan zitten. Contact tussen de kunstknie en het bot of tussen het bot en het botcement waarmee de nieuwe knie is bevestigd, kan verloren gaan. Een nieuwe operatie is dan nodig om de oude knieprothese te verwijderen en indien mogelijk een nieuwe knieprothese te plaatsen.

Meer informatie

In het Slingeland Ziekenhuis is het behandelprogramma 'Fast Track' ingevoerd voor de behandeling van de totale heupprothese. De patiënt kan dan meestal al een dag na de operatie naar huis.
De websie Ziekenhuischeck.nl geeft de kwaliteit en behandelresultaten voor knieslijtage weer van het Slingeland Ziekenhuis. Tevens kunt u de resultaten vergelijken met andere ziekenhuizen.
De patiëntfolder Totale knieprothese